“รูปแบบปกครองพิเศษ” ไปจนถึง “จังหวัดจัดการตนเอง” ในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ สำหรับรัฐไทย ยังคงมองเป็น “คำต้องห้าม” หากเปรียบกับวิธีการแก้ปัญหาความไม่สงบ ที่ทุ่มสรรพกำลังลงไปตลอดเกือบ 20 ปี สิ่งที่รัฐมองอาจตรงกันข้ามกับเสียงสะท้อนจากประชาชน ผ่าน Peace Survey ครั้งที่ 7 ปี 2566 ส่วนใหญ่คาดหวัง และอยากเห็น “การกระจายอำนาจ” ที่มากกว่าเดิม เกิดขึ้นในดินแดนปลายด้ามขวาน